با آغاز فرآیند واردات خودرو و معرفی شرکت‌های واردکننده، این مساله مطرح شد که واردات خودرو به انحصار تعدادی شرکت تولیدکننده خودرو درآمده و این اتفاق قیمت خودروهای وارداتی را بیش از حد انتظار بالا می‌برد.
حال پیام برازجانی، رئیس اسبق مرکز روابط عمومی وزارت صمت، علاوه بر تایید انحصاری‌بودن مساله واردات، خبر از وجود مشکل در تامین ارز می‌دهد.
آن‌گونه که برازجانی در توییت خود نوشت، شش شرکت مجوز انحصاری واردات خودرو را دریافت کرده‌اند. شش شرکتی که ظاهراً سرمایه‌ای ندارند و دولت با پیش‌فروش خودروهایی که هنوز شاید تولید هم نشده‌اند جذب سرمایه حداقل 50 هزار میلیارد تومانی را از جیب مردم برای آن‌ها تضمین می‌کند.
آن‌طور که برازجانی توضیح داده دولت هدف تأمین سرمایه 75 هزار میلیارد تومانی را در این طرح دنبال می‌کند. یعنی اگر این مبلغ در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها هم که سود حداقل 20 درصدی را می‌پردازند، ذخیره شود، سود 15 هزار میلیارد تومانی را در پی خواهد داشت.
گرچه وزارت صمت انحصار در واردات را تکذیب و اعلام کرد تا کنون 20 شرکت مجوز واردات خودرو گرفته‌اند، اما این که واردکنندگان با مشکل تامین ارز مواجه هستند و دولت با پیش‌فروش خودروهایی که هنوز وارد کشور نشده‌اند تاکنون تکذیب نشده است.
شرکت‌های اصلی واردات خودرو
حال این پرسش مطرح است که شش واردکننده اصلی خودرو به کشور کدام شرکت‌ها هستند؟
برای پاسخ به این سوال، می‌توان به سراغ نخستین شرکت‌هایی رفت که اسامی‌شان به عنوان واردکننده منتشر شد.
در فهرست اسامی شرکت‌های واردکننده که در ابتدا منتشر شد، هفت شرکت سایپا، پارس خودرو، سایپا_ سیتروئن، تجارت بین‌المللی و پشتیبانی کرمان خودرو، خودروسازی فردا، مکث موتور و آرین موتور پویا اولین شرکت‌هایی معرفی شدند که فرآیند واردات را آغاز می‌کنند.
با نگاهی به این فهرست منتشرشده، می‌توان پی برد که شرکت خودروسازی سایپا سهم زیادی را در میان شرکت‌های واردکننده از واردات خودرو به کشور به خود اختصاص داده است.
حال باید این نکته را هم یادآور شد که واردات خودرو با ورود نخستین محموله از خودروهای برند کیا آغاز شد که شرکت کوشا واردات آن را برعهده داشت و نه هفت شرکتی که در ابتدا اسامی آن‌ها منتشر شد.
در زمانی که نخستین محموله خودروهای وارداتی به کشور آمد، این مساله مطرح شد که شرکت کوشا خودرو متعلق به چه سازمان یا چه خودروسازی است؟
هنوز جوابی شفاف و واضح برای پاسخ به این سوال داده نشده است، اما شرکت کوشا خودرو را می‌توان به عنوان یکی از اصلی‌ترین شرکت‌ها برای واردات خودرو درنظر گرفت، جدای از بحث پیشتازی در واردکردن خودروهای وارداتی به کشور، کوشا خودرو نمایندگی خود را که در جاده مخصوص کرج واقع شده است را در تیرماه، یعنی پیش از تدوین آیین‌نامه تاسیس کرد.
گرچه هنوز مشخص نیست که هر شرکت واردکننده، قرار است به چه تعداد دستگاه خودرو وارد کشور کند و کدام شرکت نقش پررنگ‌تری در واردات خودرو داشته باشد، اما انحصار در واردات خودرو با شرایطی که وزارت صمت برای ورود خودروهای خارجی به کشور در نظرگرفته است را نمی‌توان انکار کرد.
تکرار خاطره سال 97؟
سال 1397 بود که شرکت‌های واردکننده خودرو اقدام به پیش‌فروش خودروهای وارداتی خود کردند. اما در تصمیمی ناگهانی، دولت واردات خودرو به کشور را ممنوع اعلام کرد و عملا خریداران خودروهای وارداتی طی یک شب ضرر بسیاری کردند. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که هنوز پرونده سال 97 خاتمه نیافته است و برخی همچنان در زندان هستند.
به‌رغم این‌که واردات خودرو در این دوره زیر نظر وزارت صمت اجرا می‌شود، اما همچنان هیج قطعیتی در رابطه با ورود همه خودروها وجود ندارد و احتمال لغو واردات به دلایل مشکلات ارزی، تحریم و… همچنان قوی است.
